Een overzicht van het programma, samen met alle presentaties kan je hier terugvinden. De resultaten van 5 jaar onderzoek werden gebundeld in dit handige agroforestry handboek. Bekijk zeker ook deze video rond buitenloop van varkens in agroforestry en laat je inspireren!
Inagro timmert aan de weg
Agroforestry combineert de productie van houtige gewassen met het telen van landbouwgewassen of veehouderij op eenzelfde perceel. Inagro maakt als sinds de oprichting in 2014 deel van uit van het Consortium Agroforestry Vlaanderen. Door middel van praktijkgericht onderzoek en de persoonlijke begeleiding van agroforestry starters, werkt inagro aan een optimale inpassing van agroforestry in de moderne landbouw. Eind 2019 lopen twee voorname agroforestry projecten ten einde (H2020 AFINET en VLAIO agroforestry in Vlaanderen). Deze projecten leverden heel wat expertise en kennis op en veel nieuwe inzichten kwamen bovendrijven. Op de studiedag werden de resultaten verspreid naar iedereen die er baat bij heeft. Een interessante mix van landbouwers, landbouw- en beleidsadviseurs, retailers, studenten en onderzoekers (in totaal ruim 220 personen), zakten af naar het ILVO in Gent en gingen in open, maar kritische dialoog met elkaar.
Studiedag op maat van de deelnemers
Bij wijze van introductie sprak een bevlogen Patrick Worms, voorzitter van de European Agroforestry Federation (EURAF), het publiek toe. Hij benadrukte het agroforestry potentieel als deeloplossing van enkele dringende klimaatvraagstukken en drong aan tot actie bij landbouwers maar evenzeer bij overheidsinstanties.
De voorzitter van de European Agroforestry Association Patrick Worms.
De toon was gezet en hierna kregen zowel agroforestry onderzoekers als enkele pionier landbouwers de kans hun inzichten te delen. De deelnemers kregen enkele inspirerende agroforestry voorbeelden uit België en Nederland te zien.
Landbouwer Bart Van Parijs van PurFruit geeft een woordje uitleg over zijn agroforestry aanpak op het bedrijf.
Daarnaast konden ook zij hun eigen ervaringen delen tijdens de talrijke workshops, een ideale manier om hun netwerk uit te breiden met gelijkgezinden en experts. Waar nodig werden ze wegwijs gemaakt in de regelgeving. Afsluiten deden we met een live agroforestry debat. Een leerrijke interactieve dag dus waarbij het gezond boerenverstand primeerde!
Afsluitend agroforestry debat met organisaties Boerenbond (Nele Lauwers), Departement L&V (Laura De Mets), UGent (Kris Verheyen), Bond Beter Leefmilieu (Laurens De Meyer) en consultancy Rombouts Agroecologie (Piet Rombouts).
Enkele vaststellingen tijdens de studiedag…
Het statement ‘bomen horen niet thuis op akkers en weides’ botst steeds meer op kritiek vanuit verschillende hoeken. De voordelen voor boer en natuur zijn nochtans legio: de competitie tussen bomen en tussenliggende teelten weegt vaak niet op tegen de voordelen die het systeem biedt aan de landbouwer. Productdiversifiëring leidt tot risicospreiding en inkomenszekerheid en de totale biomassaproductie is hoger ten opzichte van een monocultuur. Daarnaast zorgen bomen onder meer voor:
- een vruchtbare en levende bodem
- een efficiëntere benutting van natuurlijke hulpbronnen als licht en water
- windbreking voor dieren en gewassen
- het verhinderen van erosie
- een habitat voor plaagbestrijdende insecten
- een positief effect op het imago van de landbouwer bij het brede publiek
- …
Ook natuur, klimaat en milieu profiteren mee. We sommen enkele van de meest aangehaalde voordelen op:
- verhoogde koolstofopslag
- minder uitspoeling van nutriënten naar oppervlaktewater
- hogere biodiversiteit.
Voorbeeld van een agroforestry perceel waar landbouwer Steven Van de Berge rijen van walnoot afwisselt met tussenteelt van buxus.
Desondanks de vele voordelen en de forse subsidie die landbouwers kunnen krijgen voor de aanleg van een agroforestry systeem, blijven de effectieve realisaties tot op heden vrij beperkt. Het principe ‘onbekend maakt onbemind’ is niet de enige verklaring. Onder meer op vlak van techniek, regelgeving en vermarkting staat een agroforestry landbouwer voor een aantal niet te onderschatten uitdagingen.
Bomen zijn een langetermijninvestering en moeten dus goed beheerd worden. Ook de regelgeving is vaak nog onduidelijk en draagt bij tot een bepaalde mate van onzekerheid. Op vlak van rendabiliteit is een weldoordachte combinatie van bomen en gewassen cruciaal en moeten landbouwers ook nog op zoek naar een extra afzetmarkt. Het planten van bomen is dus een startpunt, geen eindpunt.
Het onderzoek van de afgelopen vijf jaar biedt heel wat antwoorden op deze uitdagingen. We zijn ervan overtuigd dat dit zich op korte termijn zal vertalen in een stijgend Vlaams agroforestry areaal.
Meer informatie
Ruben Mistiaen
T 051 27 33 19
E Ruben.Mistiaen@inagro.be
